Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia to jeden z podstawowych problemów społecznych współczesnej stomatologii. Jest to trzeci problem pod względem częstości występowania po próchnicy zębów i chorobach przyzębia. Objawy dysfunkcji występują u ok. 50% populacji. W początkowym okresie zaburzenia rozwijają się bez objawów subiektywnych a chorzy nie są świadomi ich występowania, nie odczuwają w związku z tym potrzeby leczenia. Objawy te, często bagatelizowane również przez samych lekarzy, prowadzą do poważniejszych zaburzeń czynności układu ruchowego narządu żucia i zmuszają średnio co czwartego pacjenta do poszukiwania pomocy u specjalisty.

Podstawowe objawy:

• Ograniczone ruchy żuchwy (tzw. szczękościsk, "zablokowanie żuchwy") lub zbaczanie żuchwy w czasie otwierania ust
• Objawy akustyczne w stawie (trzaski lub trzeszczenia w czasie ruchów żuchwy)
• Ból w obrębie twarzy lub głowy (napięciowe bóle głowy /tenson- type headache/ ) Wg. Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy dysfunkcja w obrębie układu ruchowego narządu żucia należy do najbardziej prawdopodobnych przyczyn bólów głowy typu napięciowego.

Może im towarzyszyć szereg innych objawów:

• Przeskakiwanie głów żuchwy w czasie otwierania ust
• Patologiczne starcie zębów (uogólnione- dotyczące wszystkich zębów lub miejscowe- dotyczące poszczególnych grup zębowych)
• Ubytki nie próchnicowego pochodzenia w okolicy szyjek zębów
• Rozchwianie zębów, przemieszczenia zębów oraz recesje dziąseł i następowe odsłanianie szyjek zębów
• Przerost mięśni twarzy- tzw. twarz kwadratowa
• Poranna sztywność mięśni twarzy
• Drętwienie i mrowienie zębów
• Objawy uszne: ból ucha, zaburzenia słuchu, szum w uszach
• Objawy oczne: ból oka, opadnięcie powieki, wytrzeszcz gałki ocznej, łzawienie
• Zawroty głowy

Jakie są przyczyny zaburzeń czynnościowych narządu żucia?

• Nieprawidłowe warunki zwarciowe (wady zgryzu, powikłania jatrogenne po leczeniu stomatologicznym, protetycznym lub przemieszczenia zębów wskutek przedwczesnej utraty uzębienia)
• Zmniejszenie wysokości zębów (w skutek utraty lub starcia zębów albo po niewłaściwym leczeniu stomatologicznym / protetycznym)
• Zwiększenie wysokości zębów (po niewłaściwym leczeniu protetycznym)
• Organiczne zmiany w stawie
• Stres

Wszystkie te wymienione wyżej czynniki prowadzą do szkodliwych nawyków ruchowych (parafunkcji) w obrębie narządu żucia.
 

Leczenie

Na pierwszej wizycie przeprowadzamy rozmowę z pacjentem mającą na celu wyjaśnienie, co jest przyczyną zaburzeń czynnościowych w jego przypadku. Pokazujemy również sposoby radzenia sobie ze stresem (który jest główną przyczyną parafunkcji) oraz wpływamy na wyrobienie motywacji chorego do zwalczania parafunkcji.

Stosujemy również różnego rodzaju aparaty odciążające:

• szyny zgryzowe: Akrylowa twarda, Aqualizer, Szwecka, Gelax;
• deprogramatory (w tym NTI);
• płytki podjęzykowe.

We wstępnym okresie leczenia zazwyczaj zlecane są również zabiegi fizjoterapeutyczne:

• laseroterapia, elektrostymulacja, jonoforeza, metoda biofeedback.

W celu zmniejszenia napięcia mięśni, zniesienia objawów bólowych i stanu zapalnego zlecamy właściwą farmakoterapię. Nie postępujemy wg jednego schematu, każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.

Po okresie leczenia wstępnego i opanowaniu objawów bólowych przystępuje się do właściwego leczenia przyczynowego mającego na celu repozycję krążków stawowych i ustabilizowanie ich we właściwej pozycji w stawie skroniowo- żuchwowym. Osiągamy to poprzez odtworzenie właściwego położenia żuchwy w stosunku do szczęki, przywrócenie prawidłowego zwarcia zębów oraz prawidłowej funkcji mięśni. W tym celu wykorzystujemy najnowsze zdobycze stomatologii i protetyki.